Snymby

Dziś mało kto wie, jak wyglądały albo nawet czym były snymby. Jest to zwyczaj bardzo stary i wśród górali niezwykle ważny. Najprościej rzecz ujmując, snymby to dzisiejsze zaręczyny. W poniższym opisie dowiecie się, czym zastępowało się pierścionek zaręczynowy albo kto i co tak na prawdę decydowało o zamążpójściu bądź ożenku. 

Zanim pachołek sie łoziynił, musioł se nójść galankym. Zapoznowoł jóm abo na śkubaćce (darciu pierza na pierzyny), w karćmie na zabawie abo w kościele. Dziywki na wydaniu stoły na samym postrzodku kościoła a chłąpcy na pawłaci, stamtyl było dziywki nejlepi widno. Jak sie pachołkowi kiero uzdała, łodkludzowoł jóm du dómu. Jak sie dowiedzioł kany spowała, chodzywoł na zolety. Nie śmioł ziodyn ło zoletach sie dowiedzieć, tóś trzabyło sie kryć. Pachołcy chodzywali do dziywciacek wdycki po ćmi a rano łogrómnie wcias uś sie biere ku chałupie. Jak sie łobo sebie uzdali, pachołek dowiadowoł sie kiedy mozie prziść na snymby. Snymby musiały być wdycki we śtwortek, a w pióntek młodzi śli uś dować na zapowiedzi. Na snymby se chałpiec broł swoigo łoca, abo ujca, kierzi zostowali jego swatami. Dobre, jak był taki swat pogworny a docierny, bo taki nejwiyncej sie dowiedzioł a utar-ził. W tym ciasie u galanki uś sie piykły bachora abo kubuś a gdo bogatsi, tóś piyk aji miynso. Nie dowało sie przi snymbach wajeśnicy, bo by sie wiesieli rosuło i nie dośło do skutku. Jak uś snymbownicy prziśli na dogwarzowani, nejpryndzy poziyrali, kany ich gazdowie posadzóm. Jak kazowali siadać na stołkach tóś to dobry znak, a jak na ławie, tóś znaciło, zie cosi gazdóm nie pasuje. Snymbownicy zagwarzujóm nejpyrwej, ci gadowie ni majóm jaki dziywki na słóźbym, abo teś jaki młodej jałówki na przedoj. Jak stróna łod młodej zaćnie łopowiadać ło jednym abo ło drugim, uś wsiecy wiedzóm, zie moźna gwarzić dali a uś bez niciego ło posagu. Dyskutujóm ło tym, wiela mo rodzina młodej pola a wiela młodo dostanie, wiela krów abo łowiec darujóm łocowie. Snymbownicy chcóm teś widzieć, ci młodo dostanie nowe pierziny. Cały cios popijali wsiecy gorzołkym, co jóm prziniós młody ze swoim kumotrym a aji dziywka, co kole swoigo galana siedziała, teś musiała pić. Bywało teś tak, zie dziywciyn, co miało sie wydować, dziepro na kóniec dyskusyjich pokazowało sie w izbie a tak siedziało zawrzyte kajsi w swoji kumorze. Jak sie uś wsiecy dogwarzili a dobrze popili, snymby sie kóńciły. Pachołek zostowoł na noc u galanki a na drugi dziyń śli uś do kościoła na nauki a zapowiedzi a ciakali, róńć spadnóm z ambóny w nejbliźsióm niedzielym (zostaną ogłoszone zapowiedzi) i sie wsiecy ło wiesielu dowiedzóm. Za trzi tydnie robiło sie uś wiesieli.

(P. Łysek "Marynka,cera Gajdosza " i "Przy granicy".)